Шочмо калыкнан илыме кажне гаяк кундемыштыже 26 апрельыште Марий Талешке Кече кумдан палемдалтеш. Тиде гана РОО «Мари ушем» мер организаций шке поро йолташыж-влак дене Башкирий кундемыш эрвелмарий-влак деке Пӱрӧ – Чолман - Калтаса – Эльян – Ушмен кундемдалшке миен коштын.
Очыни, тыште историй могырымат ончалаш гын, икымше гана мемнан тале просветительна, профессор Павел Петрович Глезденев икымше Марий Погынышто 1917 ийыште Пӱрӧ олаште чумыр марий калык пайрем – Марий Талешке пайремым палемдаш мутым луктын.
Тыге Уфа оласе шанче да технологий университетын Пӱрӧ олаште филиалыштыже студент-влак, марий йылме туныктышо да мерпашаеҥ-влак «Ший койышан Ший талешке» чон почын кутырмашыш чумыргеныт. Мероприятийын тӱҥ шонымашыже – марий калык писатель, драматург Л.Л. Яндаковын «Ший калык» кнагаж дене палымым ыштымаш гына огыл, а чумыр марий калыкнан «ший койышан» (ару, яндар, поро чонан) улмыжым ончыктымаш. Тидлан кугу полыш семын Николай Любимовын культурно-просветительский проектше «Мемнан мутна» кугу полышым ышта. Тиде видеоматериал гоч МарНИИЯЛИ сотрудник-влак «Серебряный народ» нерген шанче да археологий могырым йодышым рашемдат.
Тений 10 декабрьыште «Ший калык» кнага авторлан 90 ий темеш, каласыман Леонид Яндакын илыш корныжым талшеке корно дене таҥасатараш лиеш. Тиде нерген моткоч сайын Борис Алексеевич Шамиев почын пуыш, тудо мемнан кумдан палыме марий публицист-очеркист, Марий Элын сулло журналистше, печать ветеранже.
Мутат уке, тиде айдемым кеч-куштат йӧратат, садлан тудо шке «шӧртньӧ» гитарыж дене кеч-могай еҥын чонжым тарвата. Тиде Марий тӱвыра рӱдерын «У муро» студийым вуйлатыше Геннадий Григорьев. Тудо толшо уна-влаклан «Ялем», «Омо», «Курымашлык вальс» да моло муро-влакышым пӧлеклыш.
Каласыман, мероприятийым тӱрлӧ могыр гыч пойдарыме, садлан тыште икмыняр пагалыме айдеме-влакымат ужаш логалын. Мутлан, Ибашев Дмитрий Ишмаевич, тудо орден Пирогова дене палемдалтын, отличник, здравоохранения РФ и РБ, РБн сулло врач, кӱшыл категориян хирург. Председатель «Виче мари» марий национал да культур ассоциацийын председательже да Михайлов Кирилл Андреевич, пятикратный паралимпийский чемпион мира по лыжным гонкам и биатлону, восемнадцатикратный чемпион России. Мутшак кузе йоҥга!
Тыште ме кугу таум филологий шанче кандидат-влак Алена Андреевна Илиева ден Серафима Серафимовна Апасатаровналан ойлена.
Тиде кечынак уло Чорай кундемыште Яныш Ялкайнын лӱмым нумалше марий национальный гимназийште уна-влакым вученыт да тыгаяк программе дене тушто РОО «Мари ушем» активист-влак мероприятийым сӧрастареныт.
Мероприятий дече вара чон почын кутырмаш лийын, тыге марий гимназийын ончычсо вуйлатышыже Зайнетдинов Геннадий Зайниевич (Гельсий Зайниевын шольыжо) денат палыме лияш пиял шыргыжале.
Конешне, кажне марий школлаште тыгай тале марий ӱдырамаш, гимназийын директоржо Олеся Константиновна гай лиеш гын, марий йылмын ончыклыкшо уло! Манаш лиеш.
Касвекыла «йошкарла» уна-влакым Эльян тӱвыра полатыште РБ да РМЭ сулло артист Полина Итальеван усталык кас пайремыштыже шокшын-шокшын вашлийыч.
Ешарде, каласыде кодаш ок лий, эрвелмарий-влак дене Марий Калык кугешна. Унам гына огыл шокшын ончен моштат, а Марий улмышт дене кугешнат!
#mariushem
#мариушем
#vpetrov
